پایان نامه تجزیه و تحلیل کودک آزاری

پایان نامه تجزیه و تحلیل کودک آزاری

بخشهایی از متن:

مقدمه:

مراقبت برای رشد اولیه و تكامل كودكان خردسال، راه‌گشای زندگی آنان در آموزش، خوداتكایی و زندگی مستقل در آینده است. كودك در هنگام تولد موجود ناتوانی است كه برای طی كردن مسیر زندگی مستقل نیاز مبرمی به زندگی خانوادگی دارد به‌طوری‌كه اگر این حمایت خصوصاً در سال‌های اولیه زندگی خدشه دار شود ادامه زندگی سالم كودك با مخاطره بسیار جدی مواجه می‌شود. در این دوران حساس، كودك زندگی مستقل، توجه به دیگران، رعایت حق و حقوق سایر افراد، نظم و انظباط و ... را در محیط پویا و صمیمی خانوادگی فرا می گیرد. فرآیند رشد و تحول كودك تابع تأثیر متقابل عوامل زیستی، روانی و اجتماعی است و خانواده نقش بسیار مهم و اساسی را در این زمینه ایفا می كند.

كودك برای رشد و تحول نیاز به فراهم شدن محیط مساعد دارد، محیطی كه كلید اصلی آن “ مراقبت والدین” است. مراقبت یعنی درك كردن، شناختن، دوست داشتن، پذیرفتن، تحریك انگیزه های كودك، تأمین نیازهای تغذیه ای و پوشاك و حفاظت از كودك در برابر بیماریها و در یك كلام انتظار مناسب از توانائی‌های كودك داشتن است.

والدین باید بتوانند نیازهای فزاینده كودك را دریافته و به آن پاسخ مناسب بدهند. میزان وابستگی و علاقه دو طرفه بین والدین و كودك، توانائی او را برای یادگیری و دانستن مطالب جدید افزایش می دهد. در حالی كه بدرفتاری با كودك و عدم توجه به نیازهای او می تواند باعث ایجاد اختلالات روانی مانند پرخاشگری در بزرگسالی شود. (موسوی و همكاران، 1380).

كودك در ابتدای تولد كاملا وابسته و ناتوان است. او برای بقای خود نیازمند است كه به محیط خود اطمینان داشته باشد و احساس امنیت كندو احساس امنیت مهمترین سنگ بنای شخصیت آدمی است. در اولین مرحله رشد ، درگیری و مبارزه میان امنیت خاطر و احساس ناامنی، مهمترین مسأله ای است كه كودك با آن روبروست. او همیشه به طور فطری در جستجوی آرامش است.

هنگامی‌كه در محیط رشد هیجان، ترس، بی توجهی و بدرفتاری و ناراحتی‌هایی مانند آن باشد، كودك با تجربه هایی روبرو می شود كه نتیجه اش احساس ناامنی و عدم اعتماد است. اما محیطی كه سلامت جسمی و تغذیه ای كافی و به كار گیری حواس و حركات و احساس آرامش طفل را فراهم كند، باعث ایجاد امنیت و حس اعتماد در كودك می شود.

اهمیت مادر برای كودك در رفع نیازهای او خلاصه نمی شود: بلكه همه احساس امنیت كودك وابسته به وجود مادر است. اولین احساس رضایت در نتیجه مكیدن حاصل می شود. شیر دادن مادر، پیوندی عمیق بین كودك و مادر به وجود می آورد و موجب رضایت خاطر مادر و احساس امنیت و رضایت كودك می شود.

مطابق تحقیقات ولف واشپیتز، در صورتی كه كودك به طور مستمر عشق و علاقه مادر را دریافت نكند. حتی واكنش‌های بسیار طبیعی عاطفی نیز به موقع بروز نمی كند. برای مثال در فاصله سنی سه تا شش ماهگی واكنش طبیعی خنده در كودك دیده می شود، اما اگر فعالیت‌های مادرانه ناكافی باشد این واكنش طبیعی بروز نمی كند.

تحقیقات مارگارت ریبل نشان می دهد كه واكنش كودكان نسبت به توجه ناكافی مادر، به صورت پریدگی رنگ و از دست دادن شادابی طبیعی، عدم تنفس طبیعی و حتی ناراحتی های معده و روده كه منجر به اسهال و استفراغ در كودك می شود، ظاهر می گردد.

با توجه به این تحقیقات، كودك باید در یك دوره طولانی، محبت مادرانه كافی و با ثبات را تجربه كند و تظاهر به رفتار مادرانه كافی نیست. كودك نیاز به دریافت محبت واقعی و عمیق مادر یا جانشین مادر دارد تا بتواند مراحل رشد را به‌طور طبیعی طی كند یا عشق و علاقه خود را به او ابراز كند.

طرد كودك و عدم توجه به او برای كودك بسیار خطرناك و دردناك است. عدم توجه مادر به كودك می تواند اختلالات مختلف روانی برای كودك به بار آورد. از همان ابتدا مشاهده می شود كه كودك نسبت به ناراحتی و عصبانیت واكنش نشان می دهد. گاه به شدت گریه می كند، عصبانی می شود و شیر نمی خورد. روابط اولیه كودك و مادر اهمیت فوق العاده ای در چگونگی اجتماعی شدن و رشد شخصیت او دارد.

عدم توجه به كودك نیز سبب طرد شدن كودك می شود. در نتیجه او به هیچ وجه نسبت به محیطی كه در آن زندگی می كند احساس امنیت نمی كند. چنین كودكانی معمولاً مشوش و مضطربند و ناسازگاری‌های رفتاری نشان می دهند. (سیف و همكاران 1380) . لذا قرار گرفتن كودك در یك محیط خانوادگی پر استرس و یا در معرض خطر آزار و اذیت بودن می تواند مانع رشد جسمی و فكری كودك گردد.

كودكان تحت آزار در كسب مهارت‌های بنیادی در دامان خانواده دچار مشكل می شوند، مهارت‌های اصلی فكر كردن را به دست نمی آورند، اعتماد به نفس ضعیفی خواهند داشت و رشد اجتماعی پیدا نمی كنند و نهایتاً در بزرگسالی ممكن است نقش مثبت و مؤثر در اجتماع نداشته باشند.

كودك باید آزادی عمل داشته باشد زیرا آزادی عمل موجب تقویت حس استقلال و ایجاد اعتماد به نفس در كودك می گردد. ولی آزادی باید تا آنجا باشد كه كودك از آن سوء استفاده ننماید و موجب آزار دیگران و صدمه به خود نگردد. كودكی كه احساس كمبود محبت از سوی والدین می كند تمامی توان خود را به كار می گیرد تا با جلب محبت دیگران آن را جبران نماید.(موسوی و همكاران، 1380)

بیان مسئله:

آزار و اذیت كودكان هموراه در طول تاریخ، به اشكال مختلف وجود داشته است. به عبارتی كودكان كه جزء یكی از آسیب پذیرترین اقشار اجتماعی هستند و همیشه در معرض تعرض افراد گوناگون- خواه در خانواده یا اجتماع- قرار می گرفته‌اند.

پدیده كودك‌آزاری ناشی از علل گوناگونی چون ناآگاهی و ناآشنایی افراد نسبت به حقوق كودك، فقر، اعتیاد، طلاق، مشكلات روانی آزارگران كودك ، مشكلات خانوادگی و بیماری‌های مزمن و غیر قابل درمان در كودكان است.

كودك آزری طیف گسترده ای دارد و در جوامع مختلف دارای شدت و ضعف است. در مجموع كودك آزاری به طرق مختلف از جمله كار و استثمار كودكان، ایذای كودكان توسط والدین خود یا ناپدری، نامادری، نابرادری و ناخواهری، تجاوز جنسی به كودكان، تبعیض در خانواده به صورت تبعیض بین دو جنس یا تبعیض بین فرزندان از یك جنس، نظام آموزشی ناكارآمد و ... ظهور می یابد.

...

كودك آزاری در عصر جدید:

با وجود قدمت پدیده كودك آزاری، از شناسایی این پدیده تا كنون می توان چهار دوره را از یكدیگر تمیز داد. نخستین دوره مربوط به سال‌های 1860 تا 1946 است. در آن زمان “ تاردیو[1]” متخصص پزشك قانونی كشورفرانسه، سندروم كودك آزاری جسمی خصوصاً آزار جسمی علیه كودكان ناتوان را گزارش نمود، همزمان با وی“ سامل وست” یك متخصص كودك نیز گزارشی را از شكستگی ‌های متعدد ، كبودی‌ها و برآمدگی ‌های استخوانی در كودك داد.

فروید نیز در شرح حال خانم هایی كه به علت مشكلات عصبی به او مراجعه می كردند، به آزار جسمی و جنسی آنان در دوران كودكی و خانواده پی برد.

دومین دوره مربوط به سال 1946 تا 1962 است. در این دوره برای نخستین بار “كافی”[2] رادیولوژیست آمریكایی شش مورد كودك مبتلا به خونریزی سخت را گزارش داد كه در همه آنها شكستگی های متعدد به تعداد 23 عدد وجود داشت. وی معتقد بود تمام این شكستگی ها ریشة ضربه ای دارد، ولی مكانیسم ایجاد آنها نا معلوم بود در این دوره كودك آزاری تا حدودی شناخته شد، ولی به عنوان یك مسأله مطرح نشد.

سومین دوره به وسیله “كمپ”[3] و همكارانش در سال 1962 آغاز شد كه در آن موقع به عنوان سندرم كودك كتك خورده توصیف شد. چهارمین دوره كه از سال 1972 شروع شد، مسأله كودك آزاری به صورت آزارهای جسمی، جنسی، عاطفی، غفلت و مسامحه مورد طرح و بررسی قرار گرفت.

اكنون پنجمین دوره، یعنی دوره ای است كه بیشترین تأكید بر نحوة پیش‌گیری از كودك آزاری است.(پور ناجی،78) پدیده كودك آزاری با اینكه گذشته ای به قدمت تاریخ بشر دارد، اما هنوز در كشور ما چندان به شكل علمی و صحیح مورد بررسی ارزیابی و شناخت قرار نگرفته است.

فهرست مطالب

عنوان                                          صفحه

فصل اول:

مقدمه ....................................................................................................................................... 2

بیان مسأله ............................................................................................................................... 4

هدف پژوهش ........................................................................................................................ 5

ضرورت اهمیت پژوهش .................................................................................................... 5

فصل دوم:

    تعریف ها ................................................................................................................................ 7

       روش‌های اعمال خشونت ................................................................................................ 11

       تاریخچه ................................................................................................................................ 13

انواع سوء رفتار ................................................................................................................... 19

چرا والدین فرزندان خود را كتك می زنند ................................................................. 20

والدین آسیب رسان ........................................................................................................... 21

تظاهرات بالینی كودك كتك خورده .............................................................................. 22

جدول علائم و نشانه های رفتاری و كلامی كودك تحت آزار جسمی ............... 25

اثرات روانی كودك آزاری جسمی   ................................................................................ 26

اثرات بدنی كودك آزاری جسمی    ................................................................................. 26

جدول علائم و نشانه های آزار جسمی در كودك .................................................... 29

گزارش از یك مورد سوء رفتار جسمی ....................................................................... 30

تشخیص كودك آزار جسمی .......................................................................................... 31

شیوع كودك آزاری جسمی در ایران ............................................................................ 38

كودك آزاری جنسی .......................................................................................................... 42

انواع آزار جنسی ................................................................................................................. 43

عنوان                                          صفحه

جنس كودكان قربانی سوء رفتارهای جنسی ............................................................... 44

سن كودكان قربانی سوء استفاده جنسی ....................................................................... 46

نوع تجاوز ............................................................................................................................ 43

تعداد دفعات تجاوز ........................................................................................................... 48

چه كسانی كودكان را مورد سوء استفاده جنسی قرار می دهند؟ ........................... 48

اختلالات روانی آزارگران جنسی ................................................................................... 50

رازداری در كودكان قربانی سوء استفاده جنسی ......................................................... 53

حربه هایی كه سوء استفاده كنندگان از كودك به كار می برند .............................. 54

نشانه های بالینی سوء رفتار جنسی ............................................................................... 56

عوامل تشدید واكنش ها .................................................................................................. 58

جدول علائم و نشانه های كودك آزاری جنسی ........................................................ 59

گستره و شیوع آزار جنسی .............................................................................................. 60

غفلت و مسامحه ................................................................................................................ 62

مصادیق غفلت .................................................................................................................... 62

نشانه های سوء رفتار ناشی از غفلت ............................................................................ 65

خصوصیات بارز غفلت فیزیكی ..................................................................................... 65

نشانه های روانی غفلت و مسامحه ............................................................................... 65

كودك آزاری عاطفی ......................................................................................................... 66

اثرات كودك آزاری عاطفی ............................................................................................. 68

جدول علایم و عوارض سوء رفتار با كودكان ........................................................... 70

علل و زمینه های كودك آزاری ...................................................................................... 71

عوامل محیطی، اجتماعی و فرهنگی .............................................................................. 71

كودكان شبانه روزی .......................................................................................................... 74

عنوان                                          صفحه

تفاوت محیط شبانه روزی و خانواده ............................................................................ 75

كودكان جنگ ...................................................................................................................... 78

كودك آزاری ناشی از آداب، رسوم و نگرش های مذهبی و فرهنگی ................. 81

كودك آزاری ناشی از نظام آموزشی ............................................................................. 82

كودك آزاری در قالب تجارت اعضای بدن و فروش كودكان ............................... 86

كودك آزاری ناشی از فقر و نظام اقتصادی جامعه و دولت .................................... 88

كودكان خیابانی ................................................................................................................... 88

آمار كودكان خیابانی در ایران .......................................................................................... 90

كودكان كار .......................................................................................................................... 91

كار استثمارگرانه به چه معناست .................................................................................... 92

كودك، فقر، كار، آموزش ................................................................................................. 92

آمار كودكان و كارگر در جهان ....................................................................................... 93

كار كودكان در ایران .......................................................................................................... 94

شكل های كار كودكان ...................................................................................................... 95

وضعیت اشتغال كودكان در ایران ................................................................................... 99

علل عمدة كار كودكان ................................................................................................... 100

كار كودكان و بزه‌كاری ................................................................................................... 101

 وجود قوانینی مبنی بر مجاز شمردن تنبیه بدنی ...................................................... 102

خصوصیات كودك آزار دیده، والدین و خانواده های آزارگر ............................. 103

درمان .................................................................................................................................. 111

رویكردهای نظری در ارتباط با كودك آزاری .......................................................... 113

حقوق كودكان .................................................................................................................. 118

پیگیری كنوانسیون حقوق كودك در كشورهای خارجی ...................................... 123

عنوان                                          صفحه

كنوانسیون حقوق كودك در ایران ............................................................................... 124

حقوق كودكان در ایران .................................................................................................. 125

حقوق كودك در مجلس ................................................................................................ 134

فصل سوم:

روش پژوهش .................................................................................................................. 136

نوع پژوهش ...................................................................................................................... 136

سؤال‌پژوهش .................................................................................................................... 136

جامعه پژوهش ................................................................................................................. 137

نمونه پژوهش و ویژگی های آن ................................................................................. 137

ابزار پژوهش ..................................................................................................................... 137

معرفی پرسش‌نامه ............................................................................................................ 137

نمره گذاری آزمون .......................................................................................................... 138

روش آماری ...................................................................................................................... 138

فصل چهارم:

       بررسی دلایل اثبات یا رد فرضیه ................................................................................. 140

       جدول ................................................................................................................................. 145

فصل پنجم:

       تبیین فرضیه ...................................................................................................................... 147

پیشنهادها ........................................................................................................................... 153

محدودیت ها .................................................................................................................... 154

منابع .................................................................................................................................... 155

سؤال‌های پرسشنامه